“Το τραγούδι της ζωής” του Τώνη Λυκουρέση

H Ισραηλινή Κοινότητα Ρόδου στο πλαίσιο των εκδηλώσεων Μνήμης Ισραηλινών Μαρτύρων οργανώνει προβολή του ντοκιμαντέρ του Τώνη Λυκουρέση «Το τραγούδι της Ζωής» το Σάββατο 25 Ιουλίου 2009, στις 8.30 μ.μ στο θερινό κινηματοθέατρο «Ρόδoν», με τη στήριξη του Πολιτιστικού Οργανισμού του Δήμου Ροδίων και της Κινηματογραφικής Λέσχης «Θέασις»

Πρόκειται για την ταινία -ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους( διάρκεια 65’) του Τώνη Λυκουρέση, η οποία αποτελεί συμπαραγωγή της ΝΕΤ και του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου και επιχορηγήθηκε από το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών. Ο σκηνοθέτης, που για το έργο αυτό λειτούργησε και ως ιστορικός ερευνητής, παρουσιάζει την πορεία της εβραϊκής κοινότητας της Ζακύνθου από το 15ο αιώνα μέχρι σήμερα, εστιάζοντας το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας του στην περίοδο της Γερμανικής Κατοχής, όπου χάρη στον ηρωισμό και τη συμπαράσταση των χριστιανών του νησιού (των επισήμων, του Μητροπολίτη Χρυσοστόμου και των απλών ανθρώπων) δεν χάθηκε ούτε ένα μέλος της, αφού εμπόδισαν τη μεταφορά των ζακυνθινών Εβραίων στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Συγκεκριμένα, οι Γερμανοί ζήτησαν από τότε Δήμαρχο του νησιού Λουκά Καρρέρ και τον Μητροπολίτη Χρυσόστομο κατάλογο των Εβραίων της Ζακύνθου. Χάρις στην σθεναρή άρνηση των δύο αυτών παραγόντων να παραδώσουν τον κατάλογο,-παρέδωσαν στους Γερμανούς κατάλογο με δύο μόνο ονόματα, τα δικά τους- οι Εβραίοι διασώθηκαν, κρυμμένοι στα απομακρυσμένα χωριά του νησιού. Εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη τους, οι Εβραίοι της Ελλάδος ανήγειραν στο χώρο της παλιάς Συναγωγής μνημείο στη μνήμη των δύο αυτών γενναίων ανδρών.

Την πορεία αυτή ο σκηνοθέτης παρουσιάζει μέσα από το ταξίδι μιας νεαρής Εβραίας που συναντά όλα τα επιζώντα σήμερα μέλη της κοινότητας που ζουν είτε στη Ζάκυνθο είτε στο Ισραήλ, αλλά και τους χριστιανούς και τους συγγενείς τους που σχετίζονταν με τη διάσωση τους από τους Ναζί.
Πρόκειται για ένα ντοκιμαντέρ που χρησιμοποιεί κομμάτια από επίκαιρα, φωτογραφικό υλικό, συνεντεύξεις και σχόλια, με ξεχωριστή φροντίδα και αληθινή συγκίνηση, για να φωτίσει μια άγνωστη στους πολλούς σελίδα από την πρόσφατη ιστορία μας.

Τα γυρίσματα έγιναν στο Τελ Αβιβ και την Ιερουσαλήμ, όπου σήμερα ζουν πολλοί Εβραίοι της Ζακύνθου διατηρώντας τις παραδόσεις του νησιού, καθώς επίσης στην Αθήνα, τη Ζάκυνθο και την Κέρκυρα. Ιστορικό και αρχειακό υλικό παραχωρήθηκε από το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο.

Η Ιστορία της Ισραηλίτικης Κοινότητας Ρόδου
142 π.χ : Ρωμαϊκό έγγραφο αναφέρει μια συμφωνία φιλίας μεταξύ της Ρωμαϊκής γερουσίας και του Αρχιραββίνου Συμεώνος ως εκπροσώπου του Εβραϊκού Έθνους. Πολλοί ιστορικοί συμπεραίνουν από το έγγραφο αυτό την ύπαρξη Εβραϊκής Κοινότητας.
40 π.χ. : Ο Ηρώδης ο Μέγας επισκέφτεται το νησί και αναφέρεται σε Εβραίους κατοίκους του.
7ο μ.Χ. : Ο Θεόφραστος στη «Χρονογραφία» του κάνει λόγο για την εμπορική δραστηριότητα των Εβραίων της Ρόδου.
1116 μ.Χ. : Ο ραββίνος Βενιαμίν Μπεν Γιονά από την Ισπανία επισκέπτεται την Ρόδο και αναφέρει ότι «βρήκε 400 – 500 Εβραίους».
1165-1170 μ.Χ. : Ο περιηγητής Βενιαμίν Τουδελά επισκέπτεται τη Ρόδο και αναφέρει ότι οι Εβραίοι της Ρόδου ξεπερνούν τους 500.Χαρακτηριστικά αναφέρει ότι την ίδια περίοδο βρήκε μόλις 200 Εβραίους στην Ιερουσαλήμ και μόλις 2.500 στην Κωνσταντινούπολη ,την πρωτεύουσα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
1320 –1330 μ.Χ. : Ο πρίορας της Βενετίας μεταξύ 1320-1330 ύστερα από εντολή του Μεγάλου Μαγίστρου, φρόντισε να σταλούν στο νησί 37 Εβραίοι με τις οικογένειες τους στη Ρόδο όπου συνάντησαν και άλλους ομοθρήσκους τους με τους οποίους συμβίωσαν στη δική τους ξεχωριστή συνοικία. Ήταν η γνωστή Juifrie ή Giudecha ή Οβριακή και εκάλυπτε την νοτιανατολική γωνιά του βούργου της πόλης. Χωριζόνταν σε δύο συνοικίες την Επάνω Οβριακή και την Κάτω Οβριακή.
1394 –1421 μ.Χ. :Ο Μέγας Μάγιστρος Philibert de Naillac εκδίδει διαταγή να εκκενώσουν οι Εβραίοι την Επάνω Οβριακή.
1422-1423 μ.Χ. :Ο Μέγας Μάγιστρος Αντώνιος Fluvia ακυρώνει τη διαταγή του προκατόχου του και δέχεται να επιστρέψουν οι Εβραίοι στη συνοικία.
1427-1465 μ.Χ. : Υπάρχουν τρεις επιφανείς γιατροί στη Ρόδο, ο Vitali Gratiani, ο Σαμουήλ Ορφανός και ο Μωησής Gratiani.Αριθμός σημαντικός και σημειωτέον ότι και οι τρεις έχουν την ιδιότητα του «medicus fisicus»,είναι δηλαδή κάτοχοι πανεπιστημιακού διπλώματος.
1450-1480 μ.Χ. : Ισχύουν περιοριστικά μέτρα για τους ρόδιους Εβραίους. Με το χτύπημα της καμπάνας δεν επιτρεπόταν να κυκλοφορούν έξω από τα σπίτια τους ,δεν μπορούσαν ούτε στη συναγωγή να πάνε και απογορευόταν η μετακίνηση από τη μια γειτονιά στην άλλη.
1472 μ.Χ. : Μαρτυρία ανώνυμου προσκυνητή από την Κολωνία, ο οποίος πέρασε από τη Ρόδο ταξιδεύοντας προς τους Αγίους Τόπους και εντυπωσιάστηκε από τα μεταξωτά υφάσματα που κατασκεύαζαν οι Εβραίοι της Ρόδου.
1480 μ.Χ. : Οι Τούρκοι πολιορκούν με μεγάλες δυνάμεις το νησί και τον Αύγουστο λύνουν την πολιορκία. Ο Μέγας Μάγιστρος Pierre d’ Aubusson για να εκφράσει τις ευχαριστίες του προς τους Έλληνες και Εβραίους κατοίκους ,οι οποίοι βοήθησαν τις δύσκολες στιγμές της πολιορκίας, διατάζει να χτιστεί μια ορθόδοξη εκκλησία ,ο Άγιος Παντελεήμων για τους Έλληνες και να ξαναχτιστεί η συναγωγή Kahal Gadol,η οποία είχε καταστραφεί κατά την πολιορκία.
1481 μ.Χ. : Ο Εβραίος έμπορος από την Φλωρεντία, Μεσουλάμ Ντε Βαλτέρα φτάνει στη Ρόδο στις 30/5/1481. Στις σημειώσεις του αναφέρει ότι οι Τούρκοι είχαν σχεδόν ισοπεδώσει την Εβραϊκή συνοικία.
1487 μ.Χ. : Ο Ραβίνος Οβαδία Ντε Μπαρντινόλο αναφέρει ότι η Εβραϊκή συνοικία είχε σχεδόν καταστραφεί από την πολιορκία των Τούρκων.
31/3/1492 μ.Χ. : Ο βασιλιάς Φερδινάνδος και η βασίλισσα Ισαβέλλα της Ισπανίας εξέδωσαν διάταγμα με το οποίο διατάζονται όλοι οι Εβραίοι της Ισπανίας να εγκαταλείψουν τη χώρα το πολύ μέσα σε τρεις μήνες. (Να αναφέρουμε ότι η Εβραϊκή κοινότητα της Ισπανίας ήταν η πολυπληθέστερη, επιβλητικότερη και πιο καλλιεργημένη από όλες τις Εβραϊκές Κοινότητες τότε).
1502 μ.Χ. : Με διάταγμα του ο Μέγας Μάγιστρος Pierre d’ Aubusson διατάζει τους
Εβραίους κατοίκους του νησιού ή να εγκαταλείψουν το νησί χάνοντας φυσικά τις περιουσίες τους ή να αλλάξουν το θρήσκευμά τους, έχοντας 40 ημέρες χρονικό περιθώριο.Οι περισσότεροι θα καταφύγουν στη Θεσσαλονίκη , την Τζένοα και τη Φερράρα.
1523 μ.Χ. : Σύμφωνα με τον Εβραίο διανοούμενο και ιστορικό Abraham Galante(1865-1948) :«η διοίκηση της Εβραϊκής Κοινότητας της Ρόδου περνά στα χέρια των σεφαρδιτών Εβραίων που είχαν έρθει από την Ισπανία. Τα κείμενα και τα έγγραφα της κοινότητας είναι γραμμένα στην ισπανοεβραϊκή γλώσσα, η οποία είναι πλέον κυρίαρχη γλώσσα της κοινότητας»
1530 –1540 μ.Χ. :Με φιρμάνι ο Σουλειμάν μετακινεί και προσφέρει τα εξής προνόμια στους Εβραίους που θα εγκατασταθούν στη Ρόδο :στέγη στην ωραιότερη συνοικία του τειχισμένου τμήματος, εξασφάλιση απρόσκοπτης τέλεσης των τελετών τους ,προνομιακή ανάθεση εκμετάλλευσης του θείου της περιοχής και εκατονταετή ευνοική φορολογική μεταχείριση.
1537 μ.Χ. : Οι Εβραίοι δραστηριοποιούνται με επιτυχία στο κύκλωμα παρασκευής και εμπορίας κρασιού στη Ρόδο.
1549 μ.Χ. : Οι Εβραίοι συγκροτούν σημαντικό τμήμα των κατοίκων της τειχισμένης πόλης της Ρόδου και είναι παραπάνω από 500 άτομα, σύμφωνα με τον Andre d’ Angouleme στο έργο του « Cosmographie da Levant” (1556).
1550 μ.Χ. : Εκμισθωτές των φόρων του τελωνείου του Ρόδου παρουσιάζονται να είναι σε σύμπραξη με τον μπέη του νησιού πέντε Εβραίοι. Οι Moise Ovadia, Moise Parin, Abrahan Boton, Sasson Ferrara και ο Jacob de Narbona.
1577 μ.Χ. : Κτίζεται η μεγάλη συναγωγή «Καάλ Σαλώμ».
1582 μ.Χ. : Ο περιηγητής J. Palerne περιγράφει την εικόνα των πλουσιοντυμένων Εβραίων Ροδιτισσών.
1591 μ.Χ. : Ο Εβραίος Καta Ηaim, συμμετέχει σε μια ομάδα κεφαλαιούχων που πλειοδοτούν στην εκμίσθωση του φόρου του κρασιού της Ρόδου.
16ος αιώνας : Στην αλληλογραφία των ραββίνων της Ρόδου απουσιάζει η αναφορά σε φτωχά μέλη της εβραϊκής κοινότητας.
Στο τέλος του 16ου αιώνα : Ο διακεκριμένος ραββίνος της Ρόδου Jahiel Basan μεταβαίνει στη Χίο για να επιλύσει κάποιο πρόβλημα της εκεί Εβραϊκής Κοινότητας.
1615 μ.Χ. : Ο ροδίτης ραββίνος Moshe Hacohen τοποθετείται αρχιραββίνος στη εβραϊκή κοινότητα της Χίου, σύμφωνα με τον Ph. Argenti.
1660 – 1666 μ.Χ. : Ο Shabbatai Zvi επισκέφτηκε τη Ρόδο και δίδαξε τη θεωρία του.
16ος – 17ος μ.Χ. αιώνας : Οι Εβραίοι έμποροι της Ρόδου εξάγουν προς τη Συρία, την Μ. Ασία και την Αίγυπτο υφάσματα.
Μέσα 17ου μ.Χ. αιώνα : Η ανακάλυψη νέων ηπείρων, νέων θαλάσσιων δρόμων, η παρακμή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας φέρνουν το μεγαλύτερο μέρος της Εβραϊκής κοινότητας Ρόδου αντιμέτωπη με το φάσμα της ανέχειας.
Δεύτερο μισό του 17ου μ.Χ. αιώνα : Ο περιηγητής Β. Randolph επισημαίνει ότι στην πόλη της Ρόδου «ζουν πολλοί Εβραίοι».
Τέλος του 17ου αιώνα μ.Χ. : Ο Εβραίος έμπορος Σαμουήλ καταφέρνει να εξασφαλίσει την αποκλειστική ενοικίαση των δύο κλωστηρίων που ο Σουλεϊμάν είχε κατασκευάσει στη Ρόδο.
Αρχές 18ου μ.Χ. αιώνα : Ζει και δρα στο νησί ο γιατρός Moise Elyakim.
Πρώτο μισό του 18ου μ.Χ. αιώνα : Η Ρόδος γίνεται ένα σημαντικό σεφαρδίτικο κέντρο μελέτης του Toρά χάρις στην πνευματική προσφορά του αρχιραββίνου Moshe Israel.
1739 μ.Χ. : Μια ομάδα ενόπλων εισβάλλει στο εβραϊκό σχολείο της Ρόδου και σκοτώνει έναν αριθμό σπουδαστών.
1739 μ.Χ. : Εβραίος Ροδίτης έμπορος αναπτύσσει εμπορική δραστηριότητα με το Λιβόρνο της Ιταλίας.
1777 μ. Χ. : Έλληνες, Τούρκοι και Εβραίοι κάτοικοι της Ρόδου ενώνουν τις διαμαρτυρίες τους με στόχο την αντικατάσταση του Οθωμανού διοικητή του νησιού.
1795 μ. Χ. : Το ραββινάτο της Ρόδου απαγορεύει με απόφαση τους στους Εβραίους μεταξέμπουρους που δεν συνδέονταν με τη ροδιακή συντεχνία των επεξεργασιών της μετάξης να πουλούν στην Ανατολία μετάξι και μεταξωτά προϊόντα κατασκευασμένα εκτός Ρόδου.
1797 μ. Χ. : Η εβραϊκή κοινότητα της Ρόδου εκδίδει απόφαση σύμφωνα με την οποία απαγορευόταν στις Εβραίες του νησιού η χρήση βαρύτιμων κοσμημάτων και πολυτελών ρούχων.
19ος αιώνας μ.Χ. : Η πνευματική παρουσία των ραββίνων της κοινότητας της Ρόδου είναι πολύ σημαντική ώστε η Ρόδος αποκτά το προσωνύμιο «μικρή Ιερουσαλήμ» και θεωρείται ως ο απαραίτητος σταθμός του ταξιδιού προς τη γη του Ισραήλ.
1819 μ. Χ. : Η Εβραϊκή ροδίτικη οικογένεια των Alhadeff ιδρύει τον εμπορικό της οίκο. Μέσα σ’ έναν αιώνα θα αναδειχθεί σ’ έναν από τους σημαντικότερους εμπορικούς και τραπεζικούς οίκους της Αν. Μεσογείου με υποκαταστήματα της σε πολλές πόλεις ακόμα και στο Μιλάνο.
1820 – 1840 μ.Χ. : Το παράδειγμα των Alhadeff ακολουθούν και άλλοι Ρόδιοι Εβραίοι όπως ο Joseph Notrica, Jacob Surmani, Moise Levi, Haim Amato και ο Menache ιδρύοντας εμπορικούς οίκους και εμπορεύονται κυρίως υφάσματα και μπαχαρικά.
1826 μ. Χ. : Εκτέλεση από τις Οθωμανικές αρχές ενός Εβραίου διακινητή κίβδηλων νομισμάτων.
1828 μ. Χ. : Ένας πλανόδιος Εβραίος έμπορος ληστεύεται και δολοφονείται από Έλληνες στην ύπαιθρο της Ρόδου.
1840 μ.Χ. : Διώξεις, ξυλοδαρμοί και φυλακίσεις των Εβραίων του νησιού. Κατηγορούνται για συκοφαντία αίματος, χωρίς καθόλου επιβαρυντικά στοιχεία για αυτούς .Ακολουθεί πογκρόμ σε βάρος τους ,μέχρι που το παιδί που υποτίθεται ότι είχε δολοφονηθεί, βρέθηκε ζωντανό στη Σύρο.
1840 μ. Χ. : Ο σουλτάνος Αμπντούλ Μετζίτ καταδικάζει με φιρμάνι τη συνιοφαντία αίματος και τις ταραχές στη Ρόδο και τη Δαμασκό.
Μέσα 19ου αιώνα : Ο εβραϊκός πληθυσμός της Ρόδου φτάνει τα 1500 περίπου άτομα.
1850 μ. Χ. : Κτίζεται η «Γιεσιβά Μενασέ» από τον Μωυσή Μενασέ.
1865 μ. Χ. : Κτίζεται η συναγωγή «Καάλ Καμόντο».
Τέλος 19ου αιώνα μ. Χ. : Ο Behor Soriano, αναδεικνύεται εκτός από τραπεζίτη και σε εφοπλιστή με μεγάλη οικονομική επιφάνεια εκείνη την εποχή.
1900 μ. Χ. : Οι ηγέτες της Εβραϊκής Κοινότητας Ρόδου –πρόεδρος ήταν ο κ. Σοριάνο ραββίνος ο Μωσέ Φράνκο και αρχηγός του Ταλμούδ Τορά κ. Αλχαντέφ- απευθύνουν έκκληση στη Alliance Israelite Universalle στο Παρίσι για ίδρυση σχολείου στην πόλη της Ρόδου.
1902 μ. Χ. : Ιδρύεται και λειτουργεί σχολείο της Alliance Israelite Universelle στη Ρόδο.
1912 μ. Χ. : Ιδρύεται στην Νέα Υόρκη σωματείο αλληλοβοηθείας με τον τίτλο «Ροδιακή Ένωση Βοηθείας Αδελφών» (Rhodos League of Brothers and Society) από Εβραίους Ροδίτες μετανάστες.
20/9/1927 μ. Χ. : Ιδρύεται με πρωτοβουλία του ιταλού Κυβερνήτη Mario Lago και της Ισραηλιτικής κοινότητας το «Ραββινικό Κολλέγιο».
1/1/1928 μ. Χ. : Λειτουργεί το Ραββινικό Κολλέγιο με σπουδαστές από διάφορες Ευρωπαϊκές χώρες.
1928 μ. Χ. : Εκδίδεται στη Ρόδο το περιοδικό « Ελ Μπολετίν Μενσουάλ ».
1934 μ. Χ. : Εκδίδεται το έντυπο «Μπολετίν». Ήταν ένα ενημερωτικό έντυπο για τις δραστηριότητες της κοινότητας αλλά περιείχε και ποικίλα θέματα.
1938 μ. Χ. : Η φασιστική κυβέρνηση του Μουσολίνι επέβαλε και στη Ρόδο φυλετικούς νόμους, διακρίσεις και περιορισμούς στους Εβραίους. 103 οικογένειες εγκαταλείπουν το νησί, κλείνει το Ραββινικό κολλέγιο.
13/7/1944 μ. Χ. : Ο Γερμανός διοικητής Kleeman διατάσσει την απογραφή όλων των Εβραίων της Ρόδου.
23/7/1944 μ. Χ. : Περισσότεροι από 1600 Εβραίοι επιβιβάζονται σε μότορσιπ και στέλνονται στις φυλακές του Χαϊδαρίου.
3/8/1944 μ. Χ. : Επιβιβάζονται σε τρένα για το Άουσβιτς
16/8/1944 μ. Χ. : Οι Εβραίοι της Ρόδου φτάνουν στο Άουσβιτς. Από τους 1680 περίπου θα καταφέρουν να επιζήσουν 161 άτομα.
1946 μ.Χ. :Οι υιοί του Σαλομών Αλχαδέφ, Ζοζέφ και Ασέρ δωρίζουν στο Δήμο Ρόδου τον τεράστιο κήπο του σπιτιού τους, σημερινή οδό Αλχαδέφ ,που πήρε το όνομα του πατέρα τους Σαλομών.
1-10-1946 μ.Χ. :Κατά τη συνεδρίαση της 1/10/1946 το Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης της Ρόδου, με δήμαρχο τον Γαβριήλ Χαρίτο , (πρώτος αιρετός δήμαρχος ) αποφασίζει τη μετονομασία της πρώην πλατείας Πρίγκιπος σε πλατεία Εβραίων Μαρτύρων.
1948 μ.Χ. : Στο ξενοδοχείο των Ρόδων ο κόμης Μπερναντότε είχε εγκαταστήσει το στρατηγείο του σαν μεσολαβητής στην αραβοισραηλινή ρήξη και στις αίθουσες του έγινε η συνδιάσκεψη της ειρήνης.
1947 μ. Χ. : Η Δωδεκάνησος ενώνεται με την Ελλάδα και η Εβραϊκή κοινότητα της Ρόδου αριθμεί περίπου 50 μέλη.
1957 μ.Χ. : Μετά από συντονισμένες ενέργειες του Κ.Ι.Σ. εστάλησαν στη στη Ρόδο και εγκαταστάθηκαν στο νησί 8 οικογένειες Εβραίων για να ενισχύσουν την κοινότητα ώστε να μη «σβήσει » η Ισραηλιτική κοινότητα της Ρόδου.
19-1-1970 μ.Χ. : Με την υπ’ αριθμόν 8085 απόφαση του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων κηρύσσονται εν αδρανεία «αι Ισραηλιτικαί κοινότηται Βεροίας, Διδυμοτείχου, Καβάλας, Καρδίτσας ,Πατρών και Ρόδου».
10-3-1970 μ.Χ. : Με απόφαση του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων συγκροντούνται 3/μελείς επιτροπές «δια τη διαχείρισιν των υποθέσεων και συμφερόντων των εν αδρανεία Ισραηλιτικών κοινοτήτων και διορίζονται ως μέλη οι Μωρίς Η. Σοριάνο ,Δανιήλ Αλχανάτης και Αλβέρτος Κόβος δια την Ισραηλιτική κοινότητα Ρόδου».
1997 μ.Χ. : Εγκαινιάζεται το Φωτογραφικό μουσείο Ρόδου ιδρυτής του οποίου είναι ο Αρόν Χασσόν .
6-2002 μ.Χ. :Αναγέρθηκε το Μνημείο Ολοκαυτώματος στις 23-6-2002 στην Πλατεία Εβραίων Μαρτύρων και έγιναν σχετικές εκδηλώσεις μνήμης για την εξόντωση της Εβραικής κοινότητας Ρόδου.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΕΤΡΑΗΜΕΡΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΙΟΥΛΙΟΥ 2009
Πέμπτη, 23 Ιουλίου 2009
11:00 πμ Εβραϊκό Νεκροταφείο, Λεωφόρος Ρόδου-Καλλιθέας
Τέλεση «ΑΣΣΚΑΒΟΤ»
7:00 μμ Συναγωγή «Σαλώμ», Μεσαιωνική Πόλη-Ρόδος
Αποκαλυπτήρια του «Βιβλίου της Μνήμης»
Παρασκευή, 24 Ιουλίου 2009
7:45 μμ Συναγωγή «Σαλώμ», Μεσαιωνική Πόλη- Ρόδος
Λειτουργία «Σαμπάτ»
9:00 μμ Δείπνο «Σαμπάτ», προαιρετικό με συμμετοχή
Σάββατο, 25 Ιουλίου 2009
9:00 πμ Συναγωγή «Σαλώμ», Μεσαιωνική Πόλη-Ρόδος
Λειτουργία Σαμπάτ, θα ακολουθήσει «Μπεραχά»
8:30 μμ Θερινός κινηματογράφος «Ρόδων», Ρόδος
Προβολή δυο ντοκυμαντέρ:
”Το τραγούδι της ζωής” & “Αβραάμ-Αλμπέρτο”
Είσοδος ελεύθερη
Κυριακή, 26 Ιουλίου 2009
11:30 πμ Μνημείο Ολοκαυτώματος, Πλατεία «Εβραίων Μαρτύρων»
Επιμνημόσυνη δέηση για τα θύματα του Ολοκαυτώματος
Κατάθεση στεφάνων