Έκθεση Χαρακτικής της Άριας Κομιανού στη Λυνέλ της Γαλλίας

Μια από τις σημαντικότερες ελληνίδες χαράκτριες, η Άρια Κομιανού, παρουσιάζει τα έργα της στην πόλη Λινέλ της νότιας Γαλλίας, από τις 5 έως τις 28 Ιουνίου, ύστερα από πρόσκληση που προέκυψε μετά τη βράβευσή της σε διαγωνισμό ex libris του Συνδέσμου «Οι φίλοι της Συλλογής Μεντάρ».
Καλλιτέχνις με πενήντα χρόνια παρουσία, με πολλή δουλειά στο ενεργητικό της, μοναδικό καλλιτεχνικό ύφος, αλλά μακριά από πάσης φύσεως προωθητικούς μηχανισμούς, κομματικούς και μη.

Παράλληλα με την έκθεση της Κομιανού, θα πραγματοποιηθεί στη Λινέλ και η έκθεση «Οι ελληνικοί θησαυροί της συλλογής Μεντάρ».

Ο Λ. Μεντάρ (1768-1841), έμπορος υφασμάτων, ήταν ένας παθιασμένος συλλέκτης σπάνιων βιβλίων, τα οποία θέλοντας να τα καλλωπίσει απευθυνόταν στους καλύτερους βιβλιοδέτες της εποχής του.
Μετά τον θάνατό του, ο Μεντάρ κληροδότησε στην πόλη του, Λινάρ, μία θαυμάσια συλλογή βιβλίων δεμένων από τους καλύτερους τεχνίτες των αρχών του 19ου αιώνα.
Ανάμεσα στους «ελληνικούς θησαυρούς» της συλλογής περιλαμβάνονται οι τραγωδίες του Σοφοκλή (έκδοση 1502), πέντε διαφορετικές εκδόσεις του «Δάφνις και Χλόη» του Λόγγου (ανάμεσά τους και η έκδοση του 1800, Παρίσι), ο «Πλάτων» του Μ. Φισίν, που παρουσιάστηκε σε έκθεση το 1839, κ.ά.

Όπως γράφει η Ιστορικός της Τέχνης Δέσποινα Καποδίστρια
Τον Ιούνιο του 2007, το φιλότεχνο γαλλικό κοινό της Νότιας Γαλλίας γνώρισε το χαρακτικό έργο της γνωστής Ελληνίδας χαράκτριας Άριας Κομιανού, καθώς η καλλιτέχνις είχε συμμετάσχει σε διαγωνισμό Ex-libris που διοργανώθηκε στην πόλη Λυνέλ από τον Σύλλογο «Les Amis du Fonds Médard» [«Οι Φίλοι του Αρχείου Μεντάρ»] αποσπώντας το πρώτο βραβείο.
“Οι περισσότεροι από 5000 τόμοι της συλλογής δημιούργησαν την αρχή της Δημοτικής Βιβλιοθήκης της Λυνέλ και ο Σύλλογος «Les Amis du Fonds Médard» έχει ως σήμερα σκοπό του τη μελέτη, διαφύλαξη κι ανάδειξη της Συλλογής.
Το γεγονός ότι ο Λουί Μεντάρ δεν είχε ένα Ex-libris, ένα κτητορικό σήμα, δηλαδή, για τα βιβλία του, σύμφωνα με την συνήθεια της εποχής του, προκάλεσε έκπληξη στο Σύλλογο.
Γι’ αυτό, διοργανώθηκε ένας διεθνής διαγωνισμός Ex-libris, όπου οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες κλήθηκαν να φιλοτεχνήσουν το Ex-libris της συλλογής του Λουί Μεντάρ. Η Άρια Κομιανού επιβλήθηκε των συμμετεχόντων και το Ex-libris που δημιούργησε, η Σύνθεση N° 709 (λινόλεουμ, 10×7 εκ, 2007) κοσμεί έκτοτε τις πολύτιμες δερματόδετες εκδόσεις της συλλογής του Λουί Μεντάρ.
[…]
Για την έκθεση αυτή κυκλοφόρησε ένας καλοτυπωμένος εικοσιτετρασέλιδος κατάλογος με τίτλο Une grecque artiste graveur à Lunel. Άρια Κομιανού [Μια Ελληνίδα καλλιτέχνις χαράκτρια στη Λυνέλ. Άρια Κομιανού]. Στην ελληνογαλλική αυτή έκδοση περιλαμβάνονται κείμενα του Δημάρχου της Λυνέλ, του Αντιδημάρχου επί του Πολιτισμού της πόλης και του Προέδρου του Συλλόγου «Les Amis du Fonds Médard», αναλυτικό βιογραφικό σημείωμα της Άριας Κομιανού, καθώς κι ένα θεωρητικό κείμενο του Θάνου Χρήστου, Επίκουρου Καθηγητή Ιστορίας της Τέχνης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων για το χαρακτικό έργο της Κομιανού.
Σύμφωνα με τον Θάνο Χρήστου, «[…] η χαρακτική της Κομιανού διακρίνεται για την εξπρεσιονιστική της διάθεση. Και για την εκφραστική της δύναμη. Και για την υποβολή του λιτού χρώματος. Και για την συνοπτική περιγραφή. Και για την επικέντρωση στο ουσιαστικό. Και για το μνημειακό της χαρακτήρα. Αυτό που κατευθύνει το χέρι της Κομιανού για να χαράξει δεν είναι τυχαίες εμπνεύσεις της στιγμής. Είναι εσωτερικές δονήσεις που εξωτερικεύονται με απόλυτη σύμπτωση ιδέας και μορφής, μορφής και περιεχομένου».

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι στα πλαίσια της αναδρομικής έκθεσης της Άριας Κομιανού στη Λυνέλ, θα υπάρξει πλήθος εκδηλώσεων, όπως η διάλεξη του Alain Juny, με θέμα «Σαντορίνη και Ατλαντίς» και μια συναυλία ρεμπέτικων τραγουδιών”.

Άρια Κομιανού
Βιογραφικό Σημείωμα
Γεννήθηκε το 1938 στην Αθήνα.
Αποφοίτησε από την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας με δίπλωμα Χαρακτικής, με επαίνους στην Ξυλογραφία, Λιθογραφία, Χαλκογραφία.
Επίσης έχει δίπλωμα Θεωρητικών και Ιστορικών Σπουδών καθώς και Τέχνης Βιβλίου και Τυπογραφίας της ΑΣΚΤ.
Έχει στο ενεργητικό της είκοσι (20) ατομικές εκθέσεις, εκ των οποίων δύο είναι στη Γερμανία.
Από το 1962 έχει λάβει μέρος σε πάρα πολλές ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και σε πολλές διεθνείς εκθέσεις του εξωτερικού.
Έχει διακριθεί και έχει βραβευθεί επανειλημμένως σε διεθνείς παρουσιάσεις.
Χαρακτικά της βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές, σε πινακοθήκες και Μουσεία της Ελλάδας, καθώς και σε Μουσεία άλλων χώρων.
Επίσης είναι μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος, του Συλλόγου Αποφοίτων της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, ιδρυτικό μέλος της Ένωσης Χαρακτών Ελλάδας, μέλος του Συλλόγου Ελληνίδων Καλλιτεχνών και της ομάδας Χαρακτών Kiwa – Κyoto, Ιαπωνία.

Άρια Κομιανού: Θέλω η δουλειά μου να είναι σαν μια σφραγίδα…
Συνέντευξη της καλλιτέχνιδος στον Σ. Μαυροειδής, η οποία δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Η ΑΥΓΗ” στις 03/06/2009:

“Χαράκτρια από συνειδητή επιλογή η Αρια Κομιανού, πασχίζει εδώ και πενήντα χρόνια να αναδείξει την ποιητική διάσταση των πραγμάτων, να εκφράσει την εσωτερική τους δυναμική, να διατυπώσει τη δική της αλήθεια.
Οσοι γνωρίζουν τον εικαστικό της κόσμο κάνουν λόγο για μια αυθεντική καλλιτεχνική φωνή η οποία υπηρετεί με πάθος και αφοσίωση την τέχνη της ξυλογραφίας.
Αφορμή για τη σημερινή συνομιλία είναι η έκθεση που εγκαινιάζεται την Παρασκευή στη γαλλική πόλη Λουνέλ, μια πόλη που πριν από δυο χρόνια απένειμε στην Ελληνίδα χαράκτρια το πρώτο βραβείο για το ex libris που σχεδίασε (αφορά τη συλλογή του Louis Medard) και τώρα την ξανακαλεί εγκαινιάζοντας προς τιμήν της έκθεση που περιλαμβάνει μεγάλες συνθέσεις, πορτρέτα και φυσικά ex Libris της Ελληνίδας δημιουργού.

* Είναι πολλοί αυτοί που αναγνωρίζουν σε σας αφοσίωση, επίμονη αναζήτηση και γνησιότητα στο έργο σας. Συμφωνείτε μαζί τους;
Είμαι πράγματι προσηλωμένη στη δουλειά μου, διότι θέλω να έχουν θεμέλια αυτά που κάνω. Έμαθα τη χαρακτική και στη συνέχεια την προσάρμοσα στα δικά μου δεδομένα, στη δική μου λιτότητα, τη δική μου αλήθεια. Μια αλήθεια που ψάχνω πάντοτε με μανία μέσα από τις κουβέντες με τον «άλλον», από τα βιβλία, απ’ οπουδήποτε, καθώς η γνώση δεν σταματάει ποτέ, έτσι δεν είναι; Δεν κάνω επίδειξη γνώσεων, σίγουρα άλλοι θα ξέρουν περισσότερα από μένα. Θέλω απλώς η δουλειά μου να είναι σαν μια σφραγίδα, αλλά να λέει πολλά, να μη είναι χωρίς λόγο φτιαγμένη. Ούτε φτιάχνω κάτι για να το πουλήσω, δεν είναι ο στόχος μου αυτός. Άλλωστε δεν είναι εύκολες προς πώληση αυτές οι μαυρίλες…

* Ποια θέματα σας αγγίζουν, κ. Κομιανού;
Κοιτάξτε, είναι απλά πράγματα, η καθημερινότητα δεν έχει χίλια θέματα; Ίσως να είναι οι πίκρες μου. Η ζωή μου δεν ήτανε με τριαντάφυλλα σπαρμένη, ήταν δύσκολη και σκληρή κι ίσως να βρίσκεται εκεί η αφετηρία, σ’ αυτά που με πονάνε και με πληγώνουν. Πάντα όμως όσο και μαύρα να είναι τα πράγματα έχω κάποια ελπίδα. Όποιος καταλαβαίνει λίγο το έργο μου τη βλέπει αυτή την ελπίδα. Δεν την επιδιώκω, μου βγαίνει χωρίς να το θέλω, την ανακαλύπτω κι εγώ μετά, όταν δηλαδή τελειώνει το έργο. Τώρα το πώς εκφράζω τα θέματά μου; Στην αρχή επηρεασμένη από το δάσκαλό μου όλα ήταν αφαιρετικά. Σιγά – σιγά όμως έρχεσαι στο δικό σου κόσμο, φεύγεις από τη διδασκαλία, φτάνεις στον προσωπικό τρόπο έκφρασης, δεν σε ενδιαφέρει πια η φλυαρία, θέλεις την απλότητα. Προσωπικά θεωρώ ότι η χαρακτική είναι μια σφραγίδα, αλλά αυτή η σφραγίδα πρέπει κάτι να λέει, να έχει έναν στόχο.

* Η καθημερινότητα σάς πληγώνει;
Αλίμονο! Θά ‘πρεπε να μην έχω μάτια… Ξέρω φυσικά ότι μόνη μου δεν μπορώ να κάνω κάτι, ο στόχος μου όταν δουλεύω δεν είναι να διαμαρτυρηθώ ή οτιδήποτε άλλο, απλώς αποτυπώνω με τον δικό μου τρόπο το παράπονό μου. Έχω γεμίσει, ωριμάζει η πίκρα -ή και η χαρά, αν θέλετε- και βγαίνουν από μόνες τους στο έργο. Είμαι πενήντα χρόνια σ’ αυτή τη δουλειά. Τώρα παίρνω το ξύλο και το μαχαίρι και χαράσσω κατευθείαν αυθόρμητα και με σιγουριά για το τι θα βγει.

* Μπορεί ο θεατής να αντιληφθεί την αντιστοιχία ανάμεσα στο αρχικό θέμα και στο τελικό εικαστικό αντικείμενο;
Μπορεί να μην μπορέσει να το δει, μπορεί να μην τον ενδιαφέρει καν η ιδέα από την οποία βγήκε. Μπορεί πιθανόν να του αρέσει ο τρόπος που το έφτιαξα ή οτιδήποτε άλλο ή και να μην του αρέσει καθόλου και να αντιδρά. Όλα είναι πιθανά. Όταν κάνουμε ένα έργο δεν σημαίνει ότι είναι πετυχημένο και ότι όλοι το αναγνωρίζουν ότι μπορούν να πιάσουν τις σκέψεις σου. Και στα καθημερινά μας μήπως μας καταλαβαίνουν όλοι;

* Σας ενδιαφέρει πιο πολύ να συγκινήσετε ή να προβληματίσετε το κοινό;
Είναι μεγάλη τιμή για μένα να μπορεί ο άλλος να δει και να καταλάβει τον κόσμο μου. Ο μεγάλος πόνος είναι να περάσει κανείς αδιάφορος από μπροστά του, να μη δώσει καμιά σημασία. Για μένα, και θυμό να προκαλέσει το έργο, έχει κάτι πετύχει. Τώρα, αν όλοι πιάνουν αυτό που εγώ σκέφτομαι ή αντιλαμβάνονται τα νοήματα και τους συμβολισμούς, θα ήταν εγωισμός να το πω. Υπάρχει κοινό που σε βλέπει απλώς, κοινό που αδιαφορεί και κοινό που προβληματίζεται.

* Είστε ευάλωτη στις αντιδράσεις του;
Ε, βέβαια! Πώς να το κάνουμε; Θέλεις να «περάσεις» ένα μήνυμα στον άλλον, δεν είναι όμως πάντα εφικτό, έτσι δεν είναι; Είναι μεγάλη ικανοποίηση ακόμα κι έναν – δύο ανθρώπους αν αγγίξεις με τη δουλειά σου.

* Και η ματιά των ομοτέχνων σας;
Κοιτάξτε: ο καθένας έχει τη δική του όραση, βλέπει με τον δικό του τρόπο. Πρέπει και εσύ να μάθεις να κρίνεις βλέποντας και με τα μάτια του άλλου, όχι μόνο με τα δικά σου. Βέβαια υπάρχουν νόμοι και κανόνες σταθεροί στην τέχνη. Αλλά, ακόμα και αν έχει πέσει κάποιος έξω, ποτέ δεν ξέρεις τι μπορεί να κάνει αύριο. Η εύκολη κατηγορία -συγγνώμη γι’ αυτό- είναι αδυναμία. Δεν απορρίπτω κανέναν συνάδελφό μου.

ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΒΙΤΣΟΣ