“Αΐντα” στο Ηρώδειο από την Εθνική Λυρική Σκηνή

Η «Αΐντα», του Τζουζέπε Βέρντι, ίσως η πιο δημοφιλής του Όπερα,

αλλά και από τις πιο δημοφιλείς γενικότερα

ανέβηκε από την Εθνική Λυρική Σκηνή στο Ηρώδειο χθες Κυριακή 24 Μαΐου,

και θα παρουσιαστεί σε τρεις ακόμα παραστάσεις, από τις 26 έως και τις 28 του μήνα.

Στη παράσταση της πρώτης ημέρας στην κερκίδα των επισήμων καθόταν μόνο το ζεύγος Σημίτη και το ζεύγος Σαρτζετάκη. Σημείο άραγε πως για τους ηγέτες μας η υψηλή τέχνη, ακόμα και στα ανεβάσματά της από κρατικές σκηνές προορίζεται για συνταξιούχους και για τους εν ενεργεία είναι τα υπουργικά πρώτα τραπέζια πίστα στα μπουζούκια, οι Μπαιρακτάρηδες, τα web games, τα laptops και οι ποδηλατάδες;
Ευτυχώς και σε αυτό πόρω απέχουν οι πολιτικοί μας από το λαικό αίσθημα. Στο αρχαίο θέατρο, όχι μόνο δεν έριχνες καρφίτσα, αλλά σε ποσοστό πάνω από 60% οι θεατές ήταν νέοι, πολλές φορές μάλιστα έφηβοι, αλλά και μαθητές του δημοτικού, που παρακολουθούσαν σε απόλυτη ησυχία!

Η «Αΐντα», όπερα σε τέσσερις πράξεις, βασίζεται σε ποιητικό κείμενο του εκλεκτού και “υποτακτικού” του Βέρντι Αντόνιο Γκισλαντσόνι (στηριγμένο σε σενάριο του Ωγκύστ Μαριέτ).
Η όπερα που τοποθετείται στην Αίγυπτο κατά την εποχή των Φαραώ ξετυλίγει, ως γνωστόν, τα συναισθήματα των πρωταγωνιστών, του γενναίου στρατηγού Ρανταμές και των δύο γυναικών που τον διεκδικούν, της πριγκήπισσας της Αιγύπτου Άμνερις και της δούλας, πλην επίσης πριγκίπισσας της Αιθιοπίας εν αιχμαλωσία, Αίντα.

Στην πρώτη παράσταση της 24ης Μαίου ο Μάρκο Μπέρτι αντικαταστάθηκε (λόγω λαρυγγίτιδα είπαν), στον ρόλο του Ρανταμές από τον Αβγούστ Αμόνοφ. Η αλήθεια είναι ότι ο ρώσος καλλιτέχνης δεν ενθουσίασε το κατάμεστο Ηρώδειο.
Αντίθετα αποθεώθηκε ο Δημήτρης Πλατανιάς στο ρόλο του πατέρα της Αίντα, του Αμονάρσο, όπως επίσης και η λατινοαμερικάνα (Αργεντινή) Λουκρέτζια Γκαρσία στο ρόλο της Αίντα.

Ως γνωστόν η Αίντα είναι από τις πιο πολυπρόσωπες Όπερες. Συνεπώς απαιτείται μεγάλη σκηνή για να μπορέσουν να αναπτυχθούν οι ηθοποιοί, το μπαλέτο, η χορωδία και τα ογκώδη σκηνικά.
Η σκηνή του Ηρωδείου είναι πολύ μικρή για αυτό το ρόλο, και αυτό ήταν και το μεγαλύτερο μειονέκτημα της παράστασης, που μοιάζει να πνίγεται εκεί πάνω.
Στριμωγμένοι όλοι, με το μπαλέτο να έχει το φόβο αφενός να μη βρεθεί κάτω από τη σκηνή, αφετέρου να μην πέσει ο ένας πάνω στον άλλον, ήταν επόμενο να εμφανίζουν ένα είδος μιζέριας κινητικής, αλλά και γενικότερης.
Κρίμα, επειδή κατά τα άλλα όλοι οι συντελεστές ήταν από πολύ καλοί έως επαρκέστατοι.

Η Αΐντα, κόρη του βασιλιά της Αιθιοπίας, είναι αιχμάλωτη στην Αίγυπτο και ερωτευμένη με τον Ρανταμές, αρχιστράτηγο του αιγυπτιακού στρατού. Αντίζηλός της είναι η Άμνερις, κόρη του βασιλιά της Αιγύπτου. Υποκύπτοντας στην επιθυμία του πατέρα της, η Αΐντα εκμαιεύει από τον Ρανταμές τα σχέδια δράσης του αιγυπτιακού στρατού.
Ο Ρανταμές συλλαμβάνεται για προδοσία, και καταδικάζεται από το ιερατείο σε θάνατο. Ούτε η παρέμβαση της ΄Αμνρις είναι ικανή να τον σώσει. Στην υπόγεια κρύπτη του ναού του Ηφαίστου, όπου κλείνεται ζωντανός, έχει κρυφτεί επίσης η Αΐντα επιθυμώντας να πεθάνει στο πλευρό του αγαπημένου της.

Η «Αΐντα» παρουσιάστηκε πρώτη φορά στην Όπερα του Καΐρου στις 24 Δεκεμβρίου 1871, σε μουσική διεύθυνση του συνθέτη και κοντραμπασίστα Τζοβάνι Μποτεζίνι με την απουσία του Βέρντι.
Η όπερα ήταν παραγγελία του βασιλιά της Αιγύπτου για την τελετή εγκαινίων του πορθμού του Σουέζ, την οποία είχε αρχικά αρνηθεί ο Βέρντι για να υποκύψει αργότερα έναντι ενός μυθικού ποσού αμοιβής. Εν τούτοις δεν παρέστη στη θριαμβευτική πρώτη του έργου του, επειδή δεν του άρεσαν, όπως είχε δηλώσει, τα εγκαίνια και τα πανηγύρια του είδους.

Στις 8 Φεβρουαρίου 1872 όμως πραγματοποιήθηκε στη Σκάλα του Μιλάνου η ευρωπαϊκή πρεμιέρα της όπερας, με την παρουσία του συνθέτη αυτή τη φορά και με τον ίδιο θρίαμβο.

Στην Αθήνα πρώτη παρουσία της Αίντα είχαμε το 1882, αλλά τον Απρίλιο του 1916 που εγκαινιάστηκε το θέατρο Ολύμπια με την όπερα Ερνάνης του Βέρντι, στη συνέχεια παρουσιάστηκε επίσης η «Αΐντα». Η παράσταση επαναλήφθηκε λίγους μήνες αργότερα στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Από την Εθνική Λυρική Σκηνή η «Αΐντα» πρωτοπαρουσιάστηκε το 1958, εγκαινιάζοντας το σημερινό θέατρο Ολύμπια.
Το τωρινό ανέβασμα γίνεται σε συμπαραγωγή με την Arena di Verona

Ωδείο Ηρώδου Αττικού
24, 26, 27, 28 Μαΐου 2009/21.00
Μουσική διεύθυνση CARLO MONTANARO
Σκηνοθεσία IGNACIO GARCIA
Σκηνικά GIUSEPPE DE FILIPPI
Κοστούμια CARLA GALLERI, DOMENICO FRANCHI
Φωτισμοί VINICIO CHELI
Διεύθυνση χορωδίας ΝΙΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Aida LUCREZIA GARCIA- ΔΗΜΗΤΡΑ ΘΕΟΔΟΣΙΟΥ
Amneris DOLORA ZAJICK- MALGORZATA WALEWSKA
Radamés AVGUST AMONOV- JOSÉ BALESTRINI
Amonasro ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΛΑΤΑΝΙΑΣ- ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΙΑΝΝΙΣΗΣ
Ramfis ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΒΡΑΚΟΣ- ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΣΤΑΜΠΟΓΛΗΣ
Ie re dell’ Egitto ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΣΙΟΥΜΗΣ
Un messaggero ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΤΣΟΥΜΟΣ- ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΑΜΑΡΤΖΗΣ
Gran sacerdotessa ΜΑΡΙΑ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ- ΕΛΕΝΗ ΒΟΥΔΟΥΡΑΚΗ

Τιμές εισιτηρίων €130, €105, €85, €70, €58, €48 Παιδικό φοιτητικό €20

Ο Τζουζέπε Βέρντι, ο διασημότερος συνθέτης του ιταλικού Ρομαντισμού, γεννήθηκε στο Λε Ρόνκολε της βόρειας Ιταλίας το 1813 και πέθανε στο Μιλάνο το 1901. Σπούδασε μουσική στο επαρχιακό Μπουσσέτο και στη συνέχεια στο Μιλάνο. Τα πρώτα του έργα γράφηκαν μέσα στο επαναστατικό κλίμα της εποχής, απηχώντας ιδεολογικά τον αγώνα για την απελευθέρωση των ιταλικών κρατιδίων από τους Αυστριακούς και την ενοποίησή τους σε κυρίαρχη χώρα. Η ενασχόλησή του με την πολιτική τον ανέδειξε σε εθνικό σύμβολο. Το 1861 εξελέγη μέλος του πρώτου ιταλικού κοινοβουλίου.
Διασημότερες όπερές του είναι: Ναμπούκκο (1842), Ριγολέττος (1851), Ο Τροβαδούρος (1853), Η Παραστρατημένη (1853), Η Δύναμη του Πεπρωμένου (1862), Αΐντα (1871), Οθέλλος (1887) και Φάλσταφ (1893). ). [Nabucco, Rigoletto, Il Trovatore, La Traviata, La forza del destino, Aida, Otello, Falstaff].

Με τη μουσική του ο Βέρντι εξέφρασε σε αισθητικό επίπεδο το πνεύμα του ώριμου ρομαντισμού και σε πολιτικό επίπεδο την επιθυμία των συμπατριωτών του να δουν την Ιταλία ελεύθερη και ενωμένη. Είχε την ευτυχία να αγαπηθεί από ένα ιδιαίτερα πλατύ κοινό και να κερδίσει εξ’ αρχής δημοτικότητα, που παραμένει αμείωτη μέχρι σήμερα. Στις ιστορικές, πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες του 19ου αιώνα ο Βέρντι υπήρξε ο συνθέτης που έζησε εκείνη την μοναδική στιγμή στην Ιστορία της μουσικής, κατά την οποία η υψηλή τέχνη έγινε ταυτόχρονα και λαϊκή.

ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΒΙΤΣΟΣ