« […] Κατά την απελευθέρωσιν της Ζακύνθου από την επίθεσιν των Οθωµανών εν έτει 1571, ο Προβλεπτής Κονταρίνης, ού τινος το όνοµα συνεδέθη στενώς µε την ιστορίαν της Ζακύνθου, ένεκα της γενναιότητος και ικανότητος αυτού, διέταξε να εορτάση ο τόπος την νίκην. Μετά πολυτελέστατον γεύµα εδιδάχθησαν από ευγενείς νέους οι Πέρσαι του Αισχύλου κατά ιταλικήν µετάφρασιν. Πράγµατι η διδαχή εγένετο και εις το γεύµα έλαβον µέρος, ουχί µόνον οι ευγενείς, αλλά και οι εξέχοντες ξένοι. Μετά το γεύµα έλαβε χώραν ζωηρός χορός, ου µετέσχον και ιερείς. Η διασκέδασις ετελείωσε δια της παραστάσεως των Περσών».
ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΔΕ ΒΙΑΖΗΣ(1849-1927),
“ΑΓΩΝΕΣ ΕΝ ΖΑΚΥΝΘΩ ΑΠΟ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΧΡΟΝΩΝ ΜΕΧΡΙ ΤΩΝ ΚΑΘ’ ΗΜΑΣ”, (ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΕΙΣΜΙΚΟΥ ΑΡΧΕΙΟΥ ΖΑΚΥΝΘΟΥ.)
«Τηράξαµε τότενες να βρούµε το πρεπούµενο για την περίσταση σπετάκολο και αλ φίνε διαλέξαµε την τρατζέντια του αντίκου Έλληνα Εσκίλο, τσου «Περσιάνους».
Το καπολαβόρο τούτο είναι σηµαδιακό και προφέτικο. […] Γυρέψαµε τότενες να βρούµε καµµία τραντουτσιόνε ιταλιάνικη. Μα τέτοιο πράµα δε βρεσκότανε στο Τζάντε. Μονάχα ένα λίµπρο µε την τρατζέντια του Εσκίλο, τυπωµένο στη Βενετιά από τον φαµόζο Άλντο Μανούτσιο […] ήτανε κι ευτούνο γραµµένο στη λίγκουα αντίκα του Εσκίλο και για δαύτο ινούτιλε στη χρεία µας. Σκεφτήκαµε τότενες πως σε µια τέτοια οκαζιόνε ήτανε πρεπούµενο τ΄όγοιο σπετάκολο να ακουστεί στα σηµερνά ρωµέϊκα που τα κατέχουµε ούλοι µας, άλλοι γιατ΄ είναι η γλώσσα τσου η µητρικιά κι άλλοι γιατί δουλέψαµε χρόνους πολλούς σε τούτους τσου τόπους.»,
ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΡΩΜΑΣ (1906-1981), “ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ, Ο ΣΑΠΡΑΚΟΜΙΤΟΣ, 2”
«Λιγότερο γνωστή είναι η σχέση που υπάρχει ανάµεσα στον Πάολο Μανούτιο [ Σπουδαίος Βενετσιάνος εκδότης(1512-1574), ο πατέρας του Άλδος, αλλά και ο ίδιος, εδραίωσε στην Αναγέννηση τον σχεδιασμό του βιβλίου και πρώτος εξέδωσε στα νεώτερα χρόνια τους Αρχαίους Έλληνες συγγραφείς] και έναν νεότερο ευγενή βενετσιάνο, που δεν έµεινε στην ιστορία ως λόγιος, αλλά ως αξιωµατούχος της βενετσιάνικης δηµοκρατίας, τον Πάολο (Πόλο) Κονταρίνι (1529-1585), γόνο µιας από τις πιο σηµαντικές βενετσιάνικες οικογένειες[…]
Ο Πόλο Κονταρίνι ανέλαβε το αξίωµα του Προβλεπτή Ζακύνθου το 1569 και το διατήρησε και για κάποιο διάστηµα µετά τη ναυµαχία της Ναυπάκτου, […] Το γεγονός ότι ο Πόλο έπαιξε σηµαντικό ρόλο κατά το διάστηµα πριν από τη ναυµαχία αναφέρεται στη βιογραφία του αλλά και τεκµαίρεται και από επιστολές του προς τις βενετικές αρχές, που αναφέρονται σε κινήσεις πλοίων µε εχθρική σηµαία και πληροφορίες που φτάνουν στη Ζάκυνθο από κατασκόπους.
Πριν την έναρξη της πολιτικής του δραστηριότητας, διετέλεσε µαθητής του Πάολο Μανούτιου, ο οποίος µάλιστα τον φιλοξένησε στο σπίτι του για ένα διάστηµα τριών περίπου ετών.
Στις επιστολές του ο Μανούτιος, ο οποίος συντηρεί τη σχέση δασκάλου-µαθητή µε τον νεότερο του αξιωµατούχο και µετά το τέλος της περιόδου της µαθητείας, παρακινεί τον Πόλο Κονταρίνι να του γράφει συχνά, να µην παραµελεί την κλασική παιδεία του, να συνεχίσει να εξασκείται στη γραφή της λατινικής και να µελετά τα µεγάλα διδάγµατα των αρχαίων. […] Πάντως φαίνεται ότι ο Πόλο Κονταρίνι,παρά την επιτυχηµένη πολιτική σταδιοδροµία του, δεν εγκατέλειψε ποτέ ούτε την εµπορική δραστηριότητα ούτε και σταµάτησε να δείχνει ενδιαφέρον για πνευµατικά ζητήµατα.
[…] έχοντας υπόψη τα παραπάνω για το πρόσωπο του Προβλεπτή της Ζακύνθου, µπορούµε να θεωρήσουµε ότι αυτός είναι ένας από τους πιθανούς εµπνευστές της παράστασης του 1571, στηριζόµενοι στο ότι, έχοντας µια αρκετά στενή επαφή µε τους φιλολόγους της εποχής, ασφαλώς είχε και άµεση γνώση των εκδόσεων του Αισχύλου. […] µπορούµε µε αρκετή βεβαιότητα να υποθέσουµε ότι όχι µόνο είχε γνώση της έκδοσης, αλλά ενδεχοµένως διέθετε και κάποιο δικό του αντίτυπο, αφού η οικονοµική κατάστασή του θα επέτρεπε την αγορά του. Ακόµη όµως κι αν ο Προβλεπτής δεν είχε µαζί του το κείµενο[…] θα ήταν δυνατό να αναζητήσει το κείµενο, είτε από κάποια βενετσιάνικη βιβλιοθήκη είτε από κάποια ζακυνθινή.»
ΠΛΑΤΩΝ ΜΑΥΡΟΜΟΥΣΤΑΚΟΣ (1959- ): Καθηγητής Θεατρολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών.
“Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΣΩΝ ΤΟΥ ΑΙΣΧΥΛΟΥ ΣΤΗ ΖΑΚΥΝΘΟ, ΤΟ 1571.”
[ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΠΑΟΛΟ ΚΟΝΤΑΡΙΝΙ, ΑΛΝΤΟ ΜΑΝΟΥΤΙΟΣ, ΕΧΙΝΑΔΕΣ ΝΗΣΟΙ]
Προσθήκη σχολίου