Το 2020 ο τόπος ενθυμείται τα 200 χρόνια από τη γέννηση του Κωνσταντίνου Λομβάρδου [1]. Θα γιορτάσει το πέρασμα του μεγάλου πολιτικού ηγέτη από τη Ζάκυνθο, την Επτάνησο αλλά και τον ευρύτερο ελλαδικό χώρο όπου πρωταγωνίστησε για πολλά χρόνια κατακτώντας σημαντικές πολιτικές θέσεις;
Ο Κ. Λομβάρδος συντάραξε το πολιτικό τοπίο των Ηνωμένων Πολιτειών των Ιονίων Νήσων μέχρι και την ένωσή τους με το ελεύθερο ελληνικό κράτος, αλλά και μετά, με τη δράση του κατέχοντας σημαντικές θέσεις στο διευρυμένο ελεύθερο ελληνικό κράτος έως και, τον σχεδόν αναπάντεχο θάνατό του.
Ποιος ήταν όμως ο Κωνσταντίνος Λομβάρδος; Ας τον γνωρίσουμε μέσα από τις στήλες της εφημερίδας Ακρόπολις που, όταν απεβίωσε ο Κ. Λομβάρδος, η Ακρόπολις έκανε εκτενή αναφορά στα βιογραφικά του στοιχεία.[2]
Ο Κ. Λομβάρδος γεννήθηκε στη Ζάκυνθο το 1820. Τα πρώτα γράμματα τα διδάχθηκε από οικοδιδάσκαλο στη Ζάκυνθο. Μετά το πέρας των γυμνασιακών του σπουδών, το 1843, παρακολούθησε στην Ιόνιο Ακαδημία ιατρικές σπουδές. Το 1847 έφυγε για συνέχιση των σπουδών του στην ιατρική, στο Μόναχο και στη συνέχεια για τελειοποίηση των γνώσεών του εργάστηκε σε νοσοκομεία της Γαλλίας και της Ιταλίας. Επιστέφοντας στη Ζάκυνθο, σύμφωνα πάντα με το βιογράφο του στην Ακρόπολις, ο Κωνσταντίνος Λομβάρδος άσκησε την ιατρική προσφέροντας φιλανθρωπικό έργο, ενδιαφερόμενος παράλληλα για τα προβλήματα και τις ανάγκες των κατοίκων του τόπου του.
Σύμφωνα πάντα με την Ακρόπολις, προτάθηκε από το ριζοσπαστικό κόμμα ως αντιπρόσωπος την εποχή που ήταν η αγγλική προστασία στα νησιά του Ιονίου. Αφού εκλέχθηκε αντιπρόσωπος Ζακύνθου, και μεταβαίνοντας στην Κέρκυρα, εξέδωσε την εφημερίδα Παλιγγενεσία. Στις 20 Ιουνίου 1857 κατάφερε να στρέψει την συζήτηση στην Ιόνιο Βουλή στο εθνικό ζήτημα, προτείνοντας ψήφισμα για ένωση. Μετά το ψήφισμα αυτό, επήλθε διάσπαση του ριζοσπαστισμού και πέρασε η αρχηγία των ριζοσπαστών από την Κεφαλληνία στην Ζάκυνθο, όπου ανέλαβε ηγετικό ρόλο ο ίδιος.
Στη συνέχεια, εξέδωσε την εφημερίδα Φωνή του Ιονίου, προκειμένου να διαδώσει τις ιδέες του. Έπειτα, η «προστασία» έστειλε τον Γλάδστον στα νησιά, ο οποίος έφτασε το 1858 στην Κέρκυρα, και ακολούθως, ταξίδεψε στα νησιά για να πείσει τους κατοίκους για νέες μεταρρυθμίσεις και να παραιτηθούν του αγώνα για εθνική αποκατάσταση. Έφτασε και στη Ζάκυνθο, όπου ο Κ. Λομβάρδος εκφράστηκε υπέρ της ενώσεως. Τελικά ο Γλάδστον επέστρεψε στην Αγγλία άπρακτος. Όταν έφτασε το 1862, που επιφύλασσε για την Ελλάδα σοβαρά γεγονότα, ο Κ. Λομβάρδος στην 12η Ιόνιο Βουλή υποστήριξε την εθνική παλιγγενεσία και όχι μεταρρυθμίσεις ή βελτιώσεις.
Σύμφωνα πάντα με την Ακρόπολις, τον Οκτώβριο του 1862, που έγινε η έξωση του Όθωνα, η Αγγλία αποφάσισε να παραχωρήσει τα Επτάνησα στην Ελλάδα. Το έργο του Κ. Λομβάρδου συνεχίστηκε. Όταν έφυγαν οι Άγγλοι από το νησί της Ζακύνθου, ο Κ. Λομβάρδος, τέθηκε επικεφαλής των λεγόμενων Λαζαρώνων, οι οποίοι «ετήρησαν την τάξιν και την ασφάλειαν της ζωής και της περιουσίας απάσης της νήσου». Όταν συγκροτήθηκε η Β΄ εν Αθήναις Εθνοσυνέλευση, και οι επτανήσιοι αντιπρόσωποι έλαβαν τη θέση τους εκεί, 70 εξ αυτών είχαν ως επικεφαλής τον Κ. Λομβάρδο, ο οποίος, εισερχόμενος στο ελληνικό κοινοβούλιο τάχθηκε στο πλευρό του Κουμουνδούρου και έτσι «επήλθε τέρμα εις τας εκτροπάς της εθνοσυνελεύσεως και τας επαναστατικάς τάσεις αυτής»[3]. Με αυτή τη συνδρομή του Κ. Λομβάρδου ψηφίσθηκε το Σύνταγμα και έληξαν οι εργασίες της Συνέλευσης.
Στη συνέχεια, εκτιμώντας ο Κουμουνδούρος την προσφορά του Κ. Λομβάρδου, του εμπιστεύτηκε το χαρτοφυλάκιο του υπουργείου Παιδείας και των Εσωτερικών, αμέσως μετά την διάλυση της Εθνοσυνέλευσης κατά το σχηματισμό υπουργείων. Το 1867 κατά την ακμή της κρητικής επανάστασης, ο Κ. Λομβάρδος διατελούσε υπουργός δικαιοσύνης. Το 1871 αποχώρησε από την παράταξη του Κουμουνδούρου και μαζί με άλλους διακεκριμένους πολιτικούς σχημάτισαν το Πέμπτο Κόμμα.
Η δημοτικότητα του Κ. Λομβάρδου είχε αυξηθεί τόσο που το 1871, που αν και δεν έγινε υπουργός, εξελέγη πρόεδρος της Βουλής. Είναι γνωστό το κατηγορητήριο που διατύπωσε ο Κ. Λομβάρδος μαζί με τον Δεληγιάννη κατά του υπουργείου του Δεληγιώργη, καθώς και η αγόρευσή του επί του ζητήματος, «εκ μίας αποστροφής της οποίας εξελήφθη ως προτείνων την δημοκρατίαν».
Υπό τον Τρικούπη το 1875 ο Κ. Λομβάρδος σχημάτισε υπουργείο Δικαιοσύνης, ένα εκ των ισχυρότερων τρικουπικών υπουργείων. Αργότερα, όταν ο Τρικούπης έγινε πρωθυπουργός ο Κ. Λομβάρδος ανέλαβε το χαρτοφυλάκιό του. Το 1880 έγινε υπουργός Εσωτερικών και το 1882 υπουργός Παιδείας, και έπειτα ξανά υπουργός των Εσωτερικών. Στις τελευταίες εκλογές είχε καταφέρει να εκλεγεί ολόκληρος ο συνδυασμός του.
Από το 1870 έως το 1875 εξέδωσε 8 φυλλάδια τύπου απομνημονευμάτων της ενώσεως της Επτανήσου.
Ενώ, για τα σχετικά με τις συνεννοήσεις του Κ. Λομβάρδου με τους: βασιλιά Όθωνα, Βίκτωρα Εμμανουήλ, Γαριβάλδη και Ναπολέοντα για ταυτόχρονη εξέγερση της Επτανήσου με τις υπόδουλες ελληνικές επαρχίες, δεν γράφουμε, σημειώνει η Ακρόπολις, διότι δεν αποκαλύφθηκαν.
Ο Κ. Λομβάρδος ήταν δεινός ρήτορας με επτανησιακή προφορά. Μπορούσε αγορεύοντας να κρατά το ενδιαφέρον του ακροατηρίου για πολύ ώρα. Ενώ μιλούσε πολύ γρήγορα, γεγονός που έφερνε σε δύσκολη θέση τους στενογράφους της Βουλής.[4]
Εδώ, σε τούτες τις γραμμές δεν μπορούμε φυσικά να καταγράψουμε το σύνολο του μεγέθους της προσωπικότητας και του έργου του ζακυνθινού πολιτικού. Επιφυλασσόμενη για άλλα κείμενα στο μέλλον, και ευελπιστώντας ότι η γενέτειρα του μπορεί να πράξει τις πρέπουσες ενέργειες με αφορμή την επέτειο από τη γέννησή του, που θα συμβάλουν στην ανάδειξη των πραγματικών στοιχείων που θα απαντούν στο ποιος πραγματικά ήταν ο Κ. Λομβάρδος·[5] θα κλείσω τούτη των αναφορά με το «τέλος» του Κ. Λομβάρδου όπως πάλι το καταγράφει η Ακρόπολις.
Ο Κ. Λομβάρδος πέθανε στις 25.08.1888, ημέρα Πέμπτη. Η είδηση του θανάτου του ήταν πρωτοσέλιδο στην Ακρόπολις στις 26 Αυγούστου 1888.[6] Κατά τη διάρκεια της ασθένειάς του, στις 17 Ιουλίου 1888 είχε επισκεφτεί τον Λομβάρδο, ο Χ. Τρικούπης.[7] Στις 21 Ιουλίου είχε γίνει ιατρικό συμβούλιο σχετικά με την κατάσταση της υγείας του.[8] Στις 30 Ιουλίου τον επισκέφτηκε ο υπουργός δικαιοσύνης, Βουλπιώτης.[9] Την 1η Αυγούστου ο Λομβάρδος ζήτησε να μεταφερθεί στη Ζάκυνθο, αλλά οι γιατροί δεν έδωσαν την άδεια.[10] Στις 8 Αυγούστου, ο Λομβάρδος μεταφέρθηκε στα Κάτω Πατήσια, στην οικία του Βλάχου για «αλλαγή του αέρα».[11] Δέκα μέρες αργότερα, η Ακρόπολις είχε ως τίτλο, την Δείνωσις της ασθένειας του κου Λομβάρδου.[12] Ίδια και στις 24 Αυγούστου, μία μέρα πριν αποβιώσει. Τότε, «περί το μεσονύκτιον τη συναινέσει των ιατρών ο ασθενής εκοινώνησε των αχράντων μυστηρίων».[13]
Η Ακρόπολις[14] όπως και η Εφημερίς[15] κατέγραφαν καθημερινά την πορεία της ασθένειας του υπουργού Κ. Λομβάρδου με κάθε λεπτομέρεια.
Το χρονικό της ασθένειας του Κ. Λομβάρδου παρακολουθούσε όλος ο ελληνικός λαός και όχι μόνο η Ζάκυνθος, διότι ο Κ. Λομβάρδος μπορεί να γεννήθηκε σε μια μικρή νησιωτική κοινωνία, όπως εκείνη της Ζακύνθου, αλλά με την πορεία και τα επιτεύγματα του είχε «κατακτήσει» όλη την ελεύθερη Ελλάδα.
Η Ακρόπολις περιέγραφε ως πρωτοφανή σε μεγαλοπρέπεια και πένθος τη θανή του «μεγάλου επτανήσιου». «Η κηδεία του Λομβάρδου, ήτο αγνή έκφρασις του βαθύτερου πένθους ουχί μόνον της πρωτευούσης, αλλά σύμπαντος του ελληνισμού, επί του θανάτου ενός μεγάλου, ενός εθνικού αγωνιστού».[16]
<
strong>
ΕΛΕΓΕΙΟΝ ΕΙΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΝ ΛΟΜΒΑΡΔΟΝ[17]
Απαγγελθέν χθες εν τω νεκροταφείω υπό Δημητρίου Κόκκου
Είν’ ο Λομβάρδος μας αυτός, πώχει κλειστό το στόμα!
Το στόμα π’ όταν μια φορά σαν μουσική αντηχούσε,
έλεγες και το θάνατο πως συνεκίνει ακόμα,
αφού χιλιάδες ζωντανούς στα χείλη του εκκρεμούσε…
Είσ’ ο Λομβάρδος μας αυτός με τα κλεισμένα χείλια,
που λες πως τον εσκότωσεν ο χάρος από ζήλια!…
Ειν’ ο Λομβάρδος μας αυτός με στήθη παγωμένα
που την πατρίδα μοναχά στα στήθη του είχε κλείσει
είναι τ’αηδόνι της Βουλής, που πήγε και στα ξένα
για τη γλυκιά πατρίδα του γλυκά να τραγουδίση!…
εποθούσε την Ελλάδα μας να δη κ’ αυτός μεγάλη
και όλο τον Ελληνισμό ελεύθερο να ψάλη…
Ειν’ ο πολύτιμος νεκρός, ο μέγας πατριώτης,
πούξευρε πότε να μιλή και πότε να σωπαίνη…
πούξευρε νάναι αρχηγός αλλά και στρατιώτης
σας Έλλην, όπου σ’ εποχή εζούσε περασμένη…
Σαν Έλλην του παληού καιρού, που είχε καυχημά του,
στους άνδρας του καθήκοντος ν’ακούη τ’ ονομά του…
Είν’ ο Λομβάρδος μας αυτός που κάθετ’ομιλία,
ήταν βροντή και μουσική και δίδαγμα και γνώση!
που, Έλλην, και στη λατρευτή ακόμη Βασιλεία,
την πατρική του συμβουλή ετόλμησε να δώση.
Είν’ ο ατίμητος νεκρός με το σβησμένο βλέμμα
που τον θρηνεί όλ’ Ελλάς, που τον θρηνεί το στέμμα!…
Είν’ ο Λομβάρδος μας αυτός, που κάθε μια του λέξιν
την έβαλε στα χείλη του απλή φιλοπατρία…
Κ’ είν’ η πατρίς που έρχεται στεφάνι να του πλέξη,
και να χαράξη μοναχή στην πλάκα του την κρύα:
εδώ κοιμάται ήσυχα ένα παιδί μου ακόμα,
ευλογημένο τρεις φορές το ελαφρύ του χώμα!…
Γιατί στην πόλι μας ηχούν βροντόφωνα κανόνια,
και σιγανά, και θλιβερά η εκκλησιαίς σημαίνουν;
Γιατί τρεχάτα φεύγουν τα μαύρα χελιδόνια
και σκηθρωπάκι’αλάληταμακρί’ από μας πηγαίνουν;
Το καθ’ολόμαυρο πουλί τι φέρνει στα φτερά του;
ποια είδηση σπαρακτική; Ποιό μήνυμα θανάτου;
Γιατί καθένας δάκρυα στα μάτια τ’ άλλου βλέπει,
κι’ αμίλητα τη θλίψι του ένας στον άλλο δείχνει;
Γιατί παντού απλώνεται μεγάλου πένθους σκέπη.
και αντικρύζυμ’ όλοι μας θανάτου ίχνη;
Γιατί κι’εγώ λυπητερό τραγούδι μ’ όλους ψάλλω,
σαν ποιο νεκρό κηδεύομαι και σήμερα μεγάλο;
Είναι λαμπρός πολεμιστής, πουν’ ο στρατός θλιμμένος;
Είνε καλός λεβεντονηός, που κλαί’ η νεολαία;
Είναι ο γυιός της λευθεριάς, που τον θρηνεί το γένος
κι’ όπού σε δάκρυα κινεί, κι’ αυτόν τον Βασιλέα;
Είναι νεκρός που έπεσεν από του εχθρού το βόλι;
Είν’ ο Λομβάρδος!…και γι’ αυτό, γι’αυτό τον κλαίμε όλοι…
Λομβάρδος! αχ, τι όνομα γεμάτο ιστορία!….
όνομα δόξης κι’αρετής και νου και μεγαλείου,
συνώνυμο με την τιμή και τη φιλοπατρεία,
όνομ’ αγνό σας ταις χρυσαίς ακτίνες του ηλίου…
Λομβάρδος, του δεσποτισμού αμείλικτος αντάρτης,
ρήτωρ γλυκύς και φλογερός, ήρως μαζύ και μάρτυς!….
[1] Η προσωπογραφία του Κωνσταντίνου Λομβάρδου, βλ.: Πρόεδροι της Βουλής Γερουσίας και Εθνοσυνελεύσεων 1821-2008, «Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία», Αθήνα, 2009, σ. 241.
[2] Δεν σημαίνει ωστόσο ότι συμμεριζόμαστε τις ιδεολογικές τοποθετήσεις της Ακρόπολις, ως προς την ιδεολογική ταυτότητα του Κ. Λομβάρδου. Με το κείμενο αυτό επιχειρείται να ανασυρθούν από το ιστορικό παρελθόν πληροφορίες που θα χρησιμεύσουν στον/στην εκάστοτε ερευνητή/ ερευνήτρια, αλλά και τον απλό αναγνώστη/ αναγνώστρια, να συνθέσει το παζλ της πολιτικής προσωπικότητας του ζακυνθινού άνδρα, Κωνσταντίνου Λομβάρδου.
[3] «Ο θάνατος του Λομβάρδου», Ακρόπολις, 2261(26.08.1888), Αθήναι, 1888, σ.1.
[4]Στο ίδιο, 2261 (26.08.1888), Αθήναι, 1888, σ. 1.
[5] Αναφέρομαι στην οργάνωση ενδεχομένως ενός συνεδρίου ή μιας ημερίδας με θέμα τον Κ. Λομβάρδο όπου, ιστορικοί και όχι μόνο, επιστήμονες θα αναδείξουν πτυχές του έργου και της προσωπικότητάς του.
[6]Ακρόπολις, 2261(26.08.1888), Αθήνα, σ.1.
[7]Στο ίδιο, 2221(17.07.1888), Αθήνα, σ.2.
[8]Στο ίδιο, 2225(21.07.1888), Αθήνα, σ.2.
[9]Στο ίδιο, 2234(30.07.1888), Αθήνα, σ.2.
[10]Στο ίδιο, 2236(01.08.1888), Αθήνα, σ.2.
[11]Στο ίδιο, 2243(08.08.1888), Αθήνα, σ.2.
[12]Στο ίδιο, 2253(18.08.1888), Αθήνα, σ.2.
[13]Στο ίδιο, 2259(24.08.1888), Αθήνα, σ.2.
[14]Βλέπε, στο ίδιο, 2217(13.07.1888), Αθήνα, σ.3. Στο ίδιο, 2218(14.07.1888), Αθήνα,σ.2. Στο ίδιο, 2219(15.07.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2220(16.07.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2221(17.07.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2222(18.07.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2223(19.07.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2224(20.07.1888), Αθήνα, σ.4. Στο ίδιο, 2225(21.07.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2226(22.07.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2227(23.07.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2228(24.07.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2229(25.07.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2230(26.07.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2231(27.07.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2232(28.07.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2233(29.07.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2234(30.07.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2235(31.07.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2236(01.08.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2237(02.08.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2238(03.08.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2239(04.08.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2240(05.08.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2241(06.08.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2242(07.08.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2243(08.08.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2244(09.08.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2245(10.08.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2246(11.08.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2247(12.08.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2248(13.08.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2249(14.08.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2250(15.08.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2251(16.08.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2252(17.08.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2253(18.08.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2254(19.08.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2255(20.08.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2256(21.08.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2257(22.08.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2258(23.08.1888), Αθήνα, σ.2. Στο ίδιο, 2259(24.08.1888), Αθήνα, σ.2.
[15]Βλέπε, Εφημερίς, 1888(06.07.1888), Αθήνησι, σ.2. Στο ίδιο, 189(07.07.1888), Αθήνησι, σ.2. Στο ίδιο, 190(08.07.1888), Αθήνησι, σ.2. Στο ίδιο, 191(09.07.1888), Αθήνησι, σ.2. Στο ίδιο, 192(10.07.1888), Αθήνησι, σ.2. Στο ίδιο, 193(11.07.1888), Αθήνησι, σ.2. Στο ίδιο, 194(12.07.1888), Αθήνησι, σ.2. Στο ίδιο, 195(13.07.1888), Αθήνησι, σ.2. Στο ίδιο, 196(14.07.1888), Αθήνησι, σ.2. Στο ίδιο, 197(15.07.1888), Αθήνησι, σ.2. Στο ίδιο, 198(16.07.1888), Αθήνησι, σ.2. Στο ίδιο, 199(17.07.1888), Αθήνησι, σ.3. Στο ίδιο, 200(18.07.1888), Αθήνησι, σ.2. Στο ίδιο, 201(19.07.1888), Αθήνησι, σ.2. Στο ίδιο, 202(20.07.1888), Αθήνησι,σ.2. Στο ίδιο, 203(21.07.1888), Αθήνησι, σ.3. Στο ίδιο, 204 (22.07.1888), Αθήνησι, σ.2.
[16]Ακρόπολις, 2263(28.08.1888), Αθήναι, σ.1.
[17]Στο ίδιο, 2263(28.08.1888), Αθήναι, σ.1.
ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΓΙΑΝΝΑΤΟΥ, Δρ Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης
Η Αγγελική Γιαννάτου γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κεφαλονιά. Είναι πτυχιούχος του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου περάτωσε και τις μεταπτυχιακές της σπουδές στην Πολιτική Επιστήμη και Κοινωνική Θεωρία. Θέμα της διπλωματικής της εργασίας ήταν: John Stuart Mill: Τα όρια της ελευθερίας των ατόμων με κριτήριο το πνευματικό τους επίπεδο. Το διδακτορικό της δίπλωμα έλαβε το 2005 από το ίδιο τμήμα του ΕΚΠΑ με θέμα: Επτανησιακός Ριζοσπαστισμός 1848-1865. Το 2019 η διδακτορική αυτή εργασία κυκλοφόρησε από τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ
Γνωρίζει ελληνική παλαιογραφία. Σήμερα, εκπονεί τη μεταδιδακτορική της έρευνα στο Τμήμα ΠΕΔΔ του ΕΚΠΑ με θέμα Οι έμφυλες σχέσεις στο έργο του Ανδρέα Λασκαράτου: Τα Μυστήρια της Κεφαλονιάς.
Παράλληλα, συμμετέχει σε επιστημονικά συνέδρια και δημοσιεύει άρθρα. Στην Κεφαλονιά, παραδίδει σεμιναριακά μαθήματα με θέμα: ειδικά θέματα επτανησιακής πολιτικής ιστορίας (19ος αι.). Τα επιστημονικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στην ιστορία πολιτικών ιδεών κυρίως του 19ου αιώνα, και στην ιστορία των έμφυλων σχέσεων.
Προσθήκη σχολίου