Στις θερινές εξετάσεις του σχολικού έτους 1816 των μαθητών της Σχολής «Ακαδημαϊκή Εταιρία», της Ζακύνθου, όπως φαίνεται από άρθρο που δημοσιεύτηκε στην «Κυβερνητική Εφημερίδα», στην Κέρκυρα, (βλ. φωτογραφίες πιο κάτω) οι μαθητές που εξετάστηκαν παρουσίασαν στην Επιτροπή και στους παρευρισκομένους σχολικά γυμνάσματα. Οι πέντε καλλίτεροι κρίθηκαν ισόβαθμοι, οπότε το βραβείο δόθηκε στη βιβλιοθήκη της Σχολής.
Ο ιδρυτής και διευθυντής της Σχολής, ο ιταλός Gian Battista Moratelli, που υπήρξε δάσκαλος μετέπειτα προσωπικοτήτων της Ζακύνθου (Γεώργιος Τερτσέτης, Ερμάνος Λούντζης) σε λόγο που εξεφώνησε και που παρατίθεται πιο κάτω, είπε μεταξύ άλλων:
« … το ευτυχές αποτέλεσμα των εξετάσεων φέρει την γλυκείαν ελπίδα, ότι ταχέως η Ζάκυνθος θα έχη εξόχους συγγραφείς και φιλοσόφους, οίτινες θα διαχύσωσι τα φώτα των, ανά τας γειτονικάς χώρας και θα αναστήσωσι την ελληνικήν διάνοιαν, η οποία είναι ναρκωμένη, αλλ’ ουχί χαμένη»
Οι ισόβαθμοι πέντε καλλίτεροι μαθητές και τα θέματα που ανέπτυξαν είναι ως ακολούθως:
- Ιωάννης Λούντζης, Τα αποτελέσματα Περικλέους και Δημοσθένους.
- Ιωάννης Γαήτας, Περιγραφή των Θηβών και του Επαμεινώνδα.
- Γεώργιος Τερτσέτης, Όλα θνήσκουν πλην της Ιστορίας.
- Διονύσιος Λαμπέτης, Εγκώμιον του πρώτου ναύτου.
- Νικόλαος Τερτσέτης, Περί πόλεως μαστιζομένης υπό πανώλους και
της χρησιμότητος των λοιμοκαθαρτηρίων. - Διονύσιος Ρώμας, Περί την Επτάνησον.
- Ιακ. Γερανδίνης, Περί της ματαιότητος των ανθρωπίνων.
Από τη θεματολογία και μόνο κρίνεται το επίπεδο των σπουδών των σχολείων της Ζακύνθου εκείνη την εποχή.
[GIAN BATTISTA MORATELLI (θάνατος: Ζάκυνθος 1818):
«Μωρατέλης Ιωάννης, Αββάς εκ Κρεμώνης. Πρώην καθηγητής των φυσικών επιστημών εν τω Λυκείω Φερράρας.
Φυγάς εξ Ιταλίας ως δημοκράτης κατέφυγεν εις τας νήσους. Εν Ζακύνθω εδίδασκεν ευδοκίμως ως σχολάρχης εν τω Λυκείω την λατινικήν και ιταλικήν φιλολογίαν και αισθητικήν. Κατά τας επισήμους εξετάσεις του 1816, ότε ήλθεν εις Ζάκυνθον ο γεν. έφορος Π. Πετρίδης. ο Μωρατέλλης ωμίλησεν ιταλιστί “Περί της ωφελείας της δημοσίας εκπαιδεύσεως” . Τον λόγον του τούτον εδημοσίευσεν ο Δ. Κουλούμβαρδος εν Κερκύρα τω 1817. Απέθανε τω 1818 και ετάφη εις τον ναόν της Υπέρ. Μαρίας. Συνέγραψε:
1) Corso elementare di fisica ad uso dcllc Universita e Licei del Regno d’ltalia. Milano 1805-1806. εις τόμους τρεις.
2) Vantaggi della pubblica istruzione.
3) Dei mezzi piu facili per incoraggiare la cultura delle vigne di Zante.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΧΙΩΤΗΣ, Ιστορικά
Επίσης ΛΕΩΝΙΔΑΣ Χ. ΖΩΗΣ, Λεξικόν, ΝΤΙΝΟΣ ΚΟΝΟΜΟΣ, Ζακυνθινοί Φιλικοί, Ν.Κ.ΚΟΥΡΚΟΥΜΕΛΗΣ, Εκπαιδευτικά της νήσου Ζακύνθου
.
«.. .ο φιλέλλην ούτος καθηγητής του πανεπιστημίου της Φερράρας με ελληνικήν όντως ψυχήν συνήθιζεν οδηγών τους μαθητάς του εις την παραλίαν και δεικνύων εις αυτούς τα έναντι όρη της δούλης Στερεάς να λέγει δακρύων: “Δεν είναι παιδιά μου η Ζάκυνθος η μόνη πατρίς σας, αλλ ’ όλη η Ελλάς δούλη του βαρβάρου Οθωμανού, όστις την καταπιέζει· ιδού την, αυτή από σας τους ελευθέρους ζητεί βοήθειαν”. »
ΛΕΩΝΙΔΑΣ Χ. ΖΩΗΣ, Ιστορία της Ζακύνθου
.
«Ένθερμος φιλέλλην, ο Moratelli, οσάκις ευρισκόμεθα εις τον τόπον όθεν εβλέπαμεν την απέναντι Πελοπόννησον, τότε υπό των Οθωμανών καταπιεζομένην, έμπλεος ενθουσιασμού αυτοσχεδίαζε στίχους πότε μεν ελεεινολογών την πτώσιν πότε δε προσδοκών την έγερσιν της Ελλάδος. Τοιουτοτρόπως διήγειρεν εν ταις νεαραίς καρδίαις των μαθητών, τον έρωτα της πατρίδος και της ελευθερίας, προς τον οποίον σκοπόν έτεινεν και άπασα η διδασκαλία του. Από τον ξένον έμαθον πρώτη φορά ότι ανήκω εις έθνος ένδοξον».
ΕΡΜΑΝΟΣ ΛΟΥΝΤΖΗΣ
,
«Η επίδραση του Μορατέλλι στον Τερτσέτη ήταν σημαντική και καθορίζει την κατοπινή του ιδεολογική πορεία. »
ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΑΛΕΤΑΣ
Προσθήκη σχολίου