Όταν ο άνθρωπος σκέφτεται, ο θεός γελάει. Το ξέρουν καλά όσοι γεννήθηκαν με την αίσθηση πως δεν είμαστε αθάνατοι.
Απ’τους Αριστοφανικούς ήρωες-όπου φας και όπου τη βρεις, εκεί σπίτι και πατρίς-μέχρι τους φοβερούς φτωχοδιάβολους που μπορείτε να βρείτε στο βιβλίο του Θάνου Αλεξανδρή «Αυτή η νύχτα μένει»
Δεν είναι δυνατόν να σκέφτεσαι και να μπορείς να βγεις απ’την περιπέτεια της νύχτας με σώας τας φρένας. Ή θα απομονώσεις το μυαλό σου σου απ’το πασατζέρικο κορμί κονσοματζίδικο κορμί σου με τον ίδιο τρόπο, που η πόρνη απομονώνει το όργανο της δουλειάς της απ’το υπόλοιπο κορμί της, ή θα βγεις στο περιθώριο και θα παρατηρείς, τα όσα αυτό το “ξένο” σώμα διαπράττει.
Αυτό έκανε ο Θάνος Αλεξανδρής, ο άνθρωπος που έγραψε το βιβλίο «Αυτή η νύχτα μένει». Δεν λέω συγγραφέας, γιατί ο ίδιος διόλου δεν φιλοδοξεί να διεκδικήσει μια θέση στην λογοτεχνία. Και αυτή η αθωότητα, η έλλειψη ζήλου είναι που κάνει το βιβλίο εξόχως σημαντικό. Γραμμένο απ’έναν ερασιτέχνη της ύπαρξής του, εραστή του παιχνιδιού, που τόσο εγκληματικά και αθώα διέπραξε, το «Αυτή η νύχτα μένει» έχει μια μοναδική ιδιαιτερότητα. Είναι βιωμένο χωρίς να είναι “ντοκουμέντο” και όλα όσα περιγράφονται εκεί μέσα έχουν συμβεί και όλα είναι της φαντασίας.
Γιατί η νύχτα στα σκυλάδικα δημιουργεί παραισθήσεις, αφού λειτουργεί με μοναδικό της άξονα, το τραγελαφικό, τη μαγεία του τίποτα, την αποθέωση της ξεφτίλας.
Αξίζει να δούμε το μικρό βιογραφικό σημείωμα του Θάνου. Βρέθηκε στη Νομική σχολή Αθηνών, στο θεατρο τέχνης πήρε το πρώτο βραβείο σ’ενα μονόπρακτο του Τσέχωφ στο «Να η ευκαιρία», όπου από εκεί τον επέλεξε ο Γιώργος Κατακουζηνός για να πρωταγωνιστήσει στην ταινία «Άγγελος». Ένα αίσθημα ντροπής, τον κάνει να εξαφανιστεί μη θέλοντας να δει η μητέρα, όταν με το καλό παιχτεί η ταινία,το γιό της σε ρόλο νταβατζή και αφήνει πίσω του έναν τρελαμένο Κατακουζηνό, να μην ξέρει τι να κάνει.Οι συμφοιτητές του τον χάνουν απ’τη μια μέρα στην άλλη και ύστερα από λίγο καιρό, παίρνουν μια κάρτα απ’τον Θανο Αλεξανδρή που λέει “Είμαι καλά, μην ανησυχείτε. Δουλεύω σε σκυλάδικο της Λάρισας“.
Σ’αυτά τα σκυλάδικα όλης της επικράτειας και πολλά του εξωτερικού, έμελλε να στεριώσει, με τον τρόπο που ξέρουν να στεριώνουν οι επιδρόμιοι έλληνες και οι καλλιτέχνες. Παρατηρεί, εργάζεται με δικό του μπαλέτο, κάνει κονσομανσιόν, κερδίζει χρήματα, γίνεται ο εξομολόγος των κοριτσιών, ζητάει πολλές φορές την προστασία της ανύπαρκτης αστυνομίας που κι’αυτή λειτουργεί σαν φαντασιακός χώρος, όπως ακριβώς και το σκυλάδικο. Παρατηρεί τη ζωή του και γράφει.
Το «Αυτή η νύχτα μένει» δεν είναι μόνο ένα συναρπαστικό βιβλίο, αλλά και η μόνη εμπεριστατωμένη κοινωνιολογική μαρτυρία για τον ευρύ χώρο που λέγεται ελληνικό σκυλάδικο.
Μη φανταστείτε ωστόσο, πως είναι κανένα βαρύ βιβλίο, ή ακαταλαβίστικο.Τουναντίον χωρισμένο σε ενότητες-Καλλιτεχνικά γραφεία-Πελάτες-Αφεντικά-Πόλεις-Φίλοι, με τους σόκιν στίχους των τραγουδιών, που δεν θα ακούσετε ποτέ στα καθώς πρέπει μαγαζιά με όλο το αγκομαχητό της κονσομανσιόν, της ζημιάς και της κηδείας (το λογαριασμό δηλαδή που πρέπει να κάνει ο καψούρης).
Το «Αυτή η νύχτα μένει» είναι ένα βιβλίο που κατ’αρχήν σε κάνει να σπαράζεις απ’το γέλιο. Ο Αλεξανδρής αυτοσαρκάζεται, η ξεφτίλα και το χιούμορ πάνε αγκαζέ, οι ποιητικές σκηνές, όπως φτωχιές, πανάθλιες, πανάσχημες στο φως της ημέρας κονσοματζούδες που διασχίζουν στο τρακτέρ του ζημιάρη απογειώνουν το βιβλίο. Ποιο βιβλίο; Απογειώνουν τη νύχτα, την παρανομία, τα πράγματα που περνάνε ξώφαλτσα στη ζωή των μικροαστών.
Πιστεύω πως δεν θα ήταν φρόνιμο να γράψει άλλο βιβλίο, αν ήθελε δέκα ολόκληρα χρόνια για να φτάσει στο επόμενο θέμα του με τόση ακρίβεια.
Το τρέξτε και πάρτε το είναι λίγο.
Όσο για το στιλ της γραφής, με μια κουβέντα θα το χαρακτήριζα: Η αθωότητα ενός διαβολεμένου ματιού!
ΜΑΛΒΙΝΑ ΚΑΡΑΛΗ (1994)
Προσθήκη σχολίου